Η Ευρωζώνη απειλείται με διάσπαση

Σφαγή στο Eurogroup

Από Το Ποντίκι 7.10.2010 (απ' όπου και το σκίτσο του Soloup)

Ίσως είναι η πρώτη φορά από την έναρξη της θητείας του, που ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου, κατά τις συνεδριάσεις του Eurogroup και Ecofin στις Βρυξέλλες, έμεινε στο περιθώ­ριο. Κανείς δεν ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τα τεκται­νόμενα στην Ελλάδα καθώς εδώ και μερικές μέρες (όπως σας ενημερώσαμε από το προηγούμενο φύλλο) η Ευρωζώνη δέχεται μια άνευ προηγουμέ­νου επίθεση.

Ο κίνδυνος διάσπασης είναι πλέον ορατός για τους αξιωματούχους της Ε.Ε., που τρέχουν να προλάβουν να μαζέψουν τα κομμάτια της Ιρλαν­δίας ώστε να μην χρειαστεί η ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης, ο οποίος έχει χρήματα μό­νο... στα χαρτιά.

Στις Βρυξέλλες υπήρχε συνωστισμός υψηλό­βαθμων στελεχών από το ΔΝΤ, με επικεφαλής τον Ντομινίκ Στρος - Καν. Στο παζάρι που έγινε η Ε.Ε. κατέληξε να παραδώσει τα όπλα και να χάσει δύο θέσεις στο νέο Δ.Σ. του Οργανισμού με τη δικαιολο­γία ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες δεν έχουν επαρκή εκπροσώπηση.

Επιπροσθέτως, σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομίας της Γερμανίας (ο Σόιμπλε βρι­σκόταν στο νοσοκομείο), η Ευρώπη μάλλον απώλεσε και το δικαίωμα να ορίζει τον επικεφαλής του ΔΝΤ, το οποίο είχε κερδίσει έπειτα από συμφωνία κυρίων με τις ΗΠΑ, οι οποίες ορίζουν τον πρόεδρο της Παγκόσμιας Τράπεζας.

Επίσημη εξήγηση στο γιατί η Ε.Ε. υπέκυψε στις πιέσεις Στρος - Καν δεν έχει δοθεί. Όλα αυτά έγιναν μάλιστα τη στιγμή που η πλειονότητα των Ευρω­παίων υπουργών Οικονομίας, στα διάφορα πηγα­δάκια, μιλούσαν πλέον ανοικτά για αμερικάνικη απόβαση στην Ευρώπη και κίνδυνο διάλυσης του ευρώ.

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του «Π», οι ηγεσίες της Κομισιόν, της ΕΚΤ και του Eurogroup άσκησαν εξαντλητικές πιέσεις στις κυβερνήσεις της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας να ανακοινώσουν εντός 24ώρου σαρωτικά δημοσιονομικά μέτρα για να αναχαιτίσουν τη ραγδαία άνοδο των σπρεντ. Είναι πλέον φανερό ότι τα μεγάλα επενδυτικά συμφέροντα, μέσω των αγορών, σπρώχνουν τις δύο χώρες στον δρόμο που χάραξε η Ελλάδα, ώστε να ζητήσουν στήριξη από το Ταμείο της Ευρωζώνης και το ΔΝΤ.

Το ταμείο, σύμφωνα με τον Ζαν - Κλοντ Γιούνκερ, βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία και είναι έτοιμο να δανειστεί (διότι τα χρήματα θα αντληθούν από τις αγορές) ανά πάσα στιγμή. Μόνο που πίσω από τις κλειστές πόρτες καμία χώρα δεν θέλει πλέον να βάλει ξανά το χέρι στην τσέπη. Και επειδή η συμφωνία για το Ταμείο είναι αυτόματη, δηλαδή με την επίσημη αίτηση μιας χώρας για ένταξη αρχίζουν αυτόματα οι διαδικασίες του δανεισμού, οι πιέσεις είναι ασφυκτικές για να μην γίνει ποτέ η αίτηση.

Γι' αυτό σύσσωμη η ηγεσία της Ε.Ε. έσπευσε να επικροτήσει τα επιπρόσθετα μέτρα της ιρλανδικής και της πορτογαλικής κυβέρνησης και να εκφράσει την πεποίθησή της ότι θα ικανοποιήσουν τις αγο­ρές. Διαφορετικά το ΔΝΤ ετοιμάζεται να βάλει το... πόδι του και εκεί, σηματοδοτώντας ουσιαστικά τη διάσπαση της λειτουργίας της Ευρωζώνης, έτσι τουλάχιστον όπως την ξέρουμε.

Το βέτο του Μπερλουσκόνι

Η Ευρωζώνη υπέστη άλλο ένα πλήγμα την πε­ρασμένη Πέμπτη. Ενώ ετοιμαζόταν να ανακοινώσει σύμπνοια απόψεων για τις προτάσεις της Κομισιόν σχετικά με την οικονομική διακυβέρνηση και την αυστηροποίηση του Συμφώνου Σταθερότητας, ένα βέτο, το οποίο δεν προέβλεψε κανείς, έσπειρε τον πανικό.

Όπως μπορεί να σας αποκαλύψει το «Π», μέχρι και λίγες ώρες πριν από τη συνεδρίαση του Eurogroup επικρατούσε η άποψη ότι οι 16 συμφωνούσαν και μάλιστα σκόπευαν να υιοθετήσουν τις προτάσεις της Κομισιόν σε επίπεδο Ευρωζώνης, αφού στους 27 η Βρετανία και άλλες ΝΑΤΟϊκές χώρες προέβαλλαν αντιρρήσεις.

Όμως η Ιταλία την τελευταία στιγμή έθεσε βέτο στο βασικότερο μέτρο των προτάσεων για το δη­μόσιο χρέος, με αποτέλεσμα, μπροστά σε πιθανή αναταραχή στις αγορές, το προεδρείο του Eurogroup να αποσύρει τη συζήτηση από την ατζέντα με τη δι­καιολογία ότι «οι χώρες χρειάζονται λίγο χρόνο για να επεξεργαστούν τις προτάσεις». Μάλιστα ο Γιούνκερ έσπευσε να κάνει τη συνέντευξη Τύπου του Eurogroup πριν αρχίσει η συνεδρίαση (!) ώστε να μην διαρρεύσει το περιεχόμενο των συζητήσεων.

Σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν, κράτη - μέλη το χρέος των οποίων υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ πρέπει να λάβουν μέτρα για να το μειώσουν με ικανοποιητικό ρυθμό, ο οποίος ορίζεται ως μείωση κατά 1/20 της διαφοράς με το όριο του 60% κατά τα τρία τελευταία έτη.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι χώρες με υψηλά χρέη θα πρέπει να εφαρμόσουν πρωτοφανή λιτότητα για να μπορέσουν να εφαρμόσουν το μέτρο. Ιδιαίτερα η Ιταλία και η Ελλάδα. Διαφορετικά τα μέτρα προβλέ­πουν πρόστιμα, αφαίρεση ψήφου και πάγωμα κοινο­τικών κονδυλίων (ποινές για τις οποίες ήδη υπάρχουν διαφωνίες από τις χώρες του Νότου).

Μπροστά στον κίνδυνο στραγγαλισμού της ιτα­λικής οικονομίας (αλλά και τον φόβο να χαθούν οι εκλογές) ο υπουργός Οικονομίας της χώρας Τζούλιο Τρεμόντι έλαβε εντολή από τον Μπερλουσκόνι να μπλοκάρει τις διαδικασίες.

Η συζητήσεις επί του θέματος παραπέμπονται για τα συμβούλια Eurogroup και Ecofin στις 18-19 Οκτω­βρίου. Όμως δύσκολα θα υπάρξει συμφωνία, και μάλιστα σε μια εξαιρετικά δύσκολη στιγμή για την αξιοπιστία της Ευρωζώνης. Υπενθυμίζεται ότι η ίδια η Ε.Ε. έθεσε από τον Μάιο ως τελική διορία τη σύνοδο κορυφής στις 28 Οκτωβρίου για να υπάρξουν οι τελι­κές αποφάσεις.

Μέσα στο καλοκαίρι διαπιστώθηκε ότι οι 27 δεν πρόκειται να συμφωνήσουν, αφού η Βρετανία, με ουρά τις ΝΑΤΟϊκές χώρες, αντετίθετο στην πλειονό­τητα των μέτρων με την αιτιολογία ότι υπέσκαπταν την εθνική κυριαρχία των χωρών - μελών. Έτσι, ύστε­ρα από πιέσεις της Γερμανίας, η Ευρωζώνη σκόπευε να προχωρήσει μόνη της. Όλα αυτά μέχρι το μπερλουσκονικό βέτο.

Εάν λάβουμε υπόψη τη δήλωση του αρμόδιου επι­τρόπου Όλι Ρεν, ότι ελπίζει οι προτάσεις «να επικυρω­θούν μέχρι το καλοκαίρι του 2011», τότε φαίνεται πως ο δρόμος θα είναι μακρύς και ίσως, ακόμη μια φορά, η Ευρωζώνη, προκειμένου να γλιτώσει το φιάσκο, να καταλήξει σε αποφάσεις με πολλαπλές ερμηνείες.

Όλα αυτά, πάντως, θεωρητικά συμφέρουν την Ελ­λάδα, η οποία (χωρίς η ίδια να έχει στρατηγική) βλέπει άλλες χώρες να δίνουν πολιτικές μάχες που ωφελούν και την ίδια. Ο Παπακωνσταντίνου δεν έχει φωνή μέ­σα στο Eurogroup και αρκείται να κρύβεται πίσω από τις υπόλοιπες χώρες του Νότου ελπίζοντας ότι θα έχει οφέλη τα οποία θα εξαργυρώσει στο εσωτερικό της χώρας ως... νίκες της Ελλάδας.

Σε διαφορετική περίπτωση, εάν περάσουν οι προ­τάσεις ως έχουν, θα βιώσουμε δεκαετή λιτότητα, με απανωτά πρόστιμα, χωρίς ψήφο και με κομμένα κον­δύλια. Όλα αυτά... εκτός Μνημονίου!