Πέμπτη 22 Μαρτίου 2012

Η κρίση ωθεί την Ελλάδα στην αγκαλιά της Ρωσίας


Από τους Financial Times (via Euro2day)

Του Ian Bremmer

Γιατί υπερασπίζεται με τόση θέρμη η Ρωσία τον Μπασάρ Ελ Άσαντ της Συρίας; Προς μεγάλη έκπληξη των ΗΠΑ και της Ευρώπης, η Μόσχα μπλόκαρε τις προσπάθειες κυρώσεων και περαιτέρω απομόνωσης του συριακού καθεστώτος που έγιναν στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Ο λόγος που η Ρωσία προστατεύει τον κ. Άσαντ είναι διότι η Μόσχα θέλει η συριακή κυβέρνηση να μείνει στη θέση της. Η Συρία είναι ο πιο αξιόπιστος εμπορικός εταίρος της Ρωσίας στη Μέση Ανατολή. Μάλιστα ο κ. Άσαντ, όπως και ο πατέρας του πριν από αυτόν, αγοράζει τον περισσότερο στρατιωτικό εξοπλισμό της χώρας από τη Μόσχα.


Μέσα στα χρόνια, πατέρας και γιος έχουν αναλάβει μεγάλο χρέος εξαιτίας αυτής της διαδικασίας. Η Ρωσία χάρισε περίπου το 75% αυτών των υποχρεώσεων το 2006, με αντάλλαγμα να μπορεί η Ρωσία να χρησιμοποιεί τις ναυτικές βάσεις στη Λαττάκεια και την Ταρτούς. Για τη Ρωσία η πρόσβαση στη Μεσόγειο έχει μεγάλη στρατηγική αξία.

Η ρωσική κυβέρνηση έχει επενδύσει πολλά στα μακροχρόνια σχέδιά της για τις δύο βάσεις. Και προφανώς φοβάται ότι, αν χάσει τον κ. Άσαντ, θα χάσει και αυτά τα πολύτιμα μεσογειακά λιμάνια της. Έχει δίκιο η Μόσχα; Η ιστορία θα το δείξει... Οι ημέρες του κ. Άσαντ στην εξουσία μοιάζουν να είναι μετρημένες και η επόμενη κυβέρνηση της Συρίας θα μπορούσε να μην είναι τόσο ευνοϊκά διακείμενη απέναντι στη Μόσχα.

Οπότε πού μπορεί η Ρωσία να στραφεί για να διατηρήσει τη μεσογειακή βάση για το ναυτικό της; Μήπως στην Ελλάδα; Είναι μια προοπτική την οποία θα πρέπει να προσέξουν πολύ οι Γερμανοί και οι άλλες χώρες του πυρήνα της Ε.Ε.

Η Ελλάδα χρειάζεται απεγνωσμένα μια αξιόπιστη μακροπρόθεσμη πηγή εσόδων. Οι Έλληνες αναρωτιούνται πώς θα μπορέσουν να πετύχουν οικονομική ανάπτυξη, όταν υιοθετούν τα αυστηρά μέτρα λιτότητας που επιβάλλουν οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο. Οι παράγοντες του εξωτερικού αναρωτιούνται τι έχει να πουλήσει η Ελλάδα.

Ενώ όμως οι δυτικοί επενδυτές οπισθοχωρούν, οι κρατικές εταιρείες της Ρωσίας και της Κίνας αναζητούν ευκαιρίες. Οι Κινέζοι έχουν ήδη κάνει μεγάλη επένδυση στο λιμάνι του Πειραιά. Η ρωσική Gazprom φημολογείται ότι ενδιαφέρεται να συμμετάσχει στην ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ και της ΔΕΣΦΑ.

Μια 30ετής ή 50ετής συμφωνία που θα δώσει στο ρωσικό ναυτικό δικαιώματα βάσης στο λιμάνι του Πειραιά ίσως μια μέρα να είναι λογική σκέψη και για τις δύο πλευρές. Μέσα στον χρόνο αυτή η συμφωνία θα απέφερε στην πεινασμένη ελληνική κυβέρνηση έως 200 δισ. δολάρια.

Είναι αδύνατον για τον κ. Λουκά Παπαδήμο και την τεχνοκρατική του κυβέρνηση να υπογράψει τέτοια συμφωνία, εν μέρει επειδή οι σύμμαχοι της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ θα είχαν σθεναρές αντιρρήσεις. Όμως, για μια μελλοντική κυβέρνηση συνασπισμού υπό την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας, που θα αντιμετωπίσει ισχυρές λαϊκές πιέσεις για να αντλήσει κεφάλαια και να αντισταθεί στις πολιτικές και οικονομικές απαιτήσεις από το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες, θα είναι διαφορετικά τα πράγματα.

Οι δυνητικές επιπτώσεις είναι ένα ζήτημα που αξίζει να μελετηθεί. Η μη ανταγωνιστική Ελλάδα μπορεί να έχει μεγαλύτερη οικονομική ελαστικότητα (και μόχλευση) απ' όσο της αναγνωρίζουν οι Ευρωπαίοι εταίροι της. Και αν ο συνδυασμός της ελληνικής απογοήτευσης και των ευρωπαϊκών απαιτήσεων ωθήσει μια μέρα την Ελλάδα έξω από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το ΝΑΤΟ θα πρέπει να είναι έτοιμο για νέο γύρο εχθρότητας ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία.

Στην ουσία, αν οι εντάξεις στην Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ είχαν μερικό στόχο να δημιουργήσουν νέους δεσμούς ανάμεσα σε αυτούς τους παραδοσιακούς ανταγωνιστές, μια ελληνική έξοδος θα μπορούσε να ανατρέψει αυτή την τάση.

Η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να παραμείνει στην Ε.Ε. και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί έχουν πολύ μεγάλα ανοίγματα στη χώρα. Η Ελλάδα μόλις έλαβε 170 δισ. ευρώ από Ε.Ε. και ΔΝΤ για να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας έως το 2014. Η ΕΚΤ έχει διαθέσει 130 δισ. ευρώ για την στήριξη των ελληνικών τραπεζών. Η Ε.Ε. και το ΔΝΤ θα κατέχουν τα δύο τρίτα του ελληνικού χρέους.

Η συμμετοχή στο ΝΑΤΟ προσφέρει κι άλλα πλεονεκτήματα. Αυτοί είναι ορισμένοι από τους λόγους για τους οποίους η Ελλάδα δύσκολα θα αποχωρήσει σύντομα από την Ένωση.

Μέσα στον χρόνο, όμως, οι μακροχρόνιες επιπτώσεις της λιτότητας στην ελληνική οικονομία και η λαϊκή πικρία απέναντι στη Γερμανία και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς θα μπορούσε να αλλάξει τους παράγοντες της συζήτησης – τόσο εντός της Ελλάδας όσο και στην Ευρώπη. Γι' αυτό και η Ευρώπη πρέπει να δείξει μεγάλη προσοχή. Η Ελλάδα δεν έχει αλεξίπτωτο σήμερα, αλλά μέσα στον χρόνο μπορεί να έχει περισσότερες επιλογές απ' όσες νομίζουμε.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου