Τρίτη 1 Ιουνίου 2010

Θανάσιμα διλήμματα στη Μέση Ανατολή μετά το ισραηλινό έγκλημα




Η φρικαλέα επιχείρηση των Ισραηλινών βατραχανθρώπων κατά των πλοίων που αποτελούσαν την αποστολή παράδοσης ανθρωπιστικής βοήθειας στην αποκλεισμένη Γάζα δείχνει να κουβαλάει μεγάλο πολιτικό φορτίο και μάλλον θα μας υποχρεώσει να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο βλέπαμε μέχρι πρότινος την ευρύτερη γειτονιά μας.

H πρωτοβουλία Ένα Καράβι για τη Γάζα είχε αφετηρία, τον Αύγουστο του 2008, 44 ανθρώπους από 13 χώρες, οι οποίοι, επιβαίνοντας σε δυο ελληνικά ψαροκάικα, έσπασαν, πρώτη φορά έπειτα από 41 χρόνια, τον θαλάσσιο αποκλεισμό της Γάζας. Όμως, την τελευταία μέρα του φετινού Μαΐου, έφτασε να αποτελέσει ένα θέατρο δολοφονικής βίας εκ μέρους του Ισραήλ με αδιευκρίνιστο, μέχρι στιγμής, αριθμό θυμάτων.


Τίποτε δεν μπορεί να παραγράψει το ισραηλινό έγκλημα κι αυτό δεν συζητείται. Όπως δεν συζητείται το αν θα πρέπει να αναληφθούν διεθνείς πρωτοβουλίες ώστε να υπάρξει τιμωρία γι' αυτό το έγκλημα. Όμως η διαγραφόμενη νέα πραγματικότητα είναι σκληρή και ουδείς μπορεί να την αγνοήσει. Στην πλάτη της αποστολής αυτής παίχτηκε ένα σοβαρότατο παιχνίδι ισχύος, το οποίο, με τη χθεσινή ανθρωποσφαγή, οδηγήθηκε σε τρομακτικά επικίνδυνο σημείο – είτε ήθελαν Τούρκοι και Ισραηλινοί να φτάσει έως εκεί είτε όχι.

Για την Τουρκία η υιοθέτηση της πρωτοβουλίας για τη Γάζα ήταν μια συνέχεια σε πολλαπλές κινήσεις που αποσκοπούν στην αναβάθμιση του ρόλου της στη Μέση Ανατολή.

Η αρχή έγινε με την τουρκική απόπειρα να επεκταθεί η επιρροή της στους ανασφαλείς και χωρίς ομπρέλα προστασίας έναντι του Ισραήλ αραβικούς πληθυσμούς. Ο στόχος της Τουρκίας ήταν κυρίως να υποσκελίσει το Ιράν, το οποίο, συγκρουόμενο διαρκώς, αν και αναίμακτα, με το Ισραήλ, δημιούργησε ισχυρά ερείσματα στον επίμαχο χώρο.

Στο πλαίσιο αυτό υπήρξε αμέριστη η τουρκική συμπαράσταση προς τους Παλαιστινίους ύστερα από την κτηνώδη και ισοπεδωτική επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν προϋποθέσεις προσέγγισης με σοβαρά τμήματα του αραβικού κόσμου στο πλαίσιο και διπλωματικών πρωτοβουλιών τις οποίες ανέλαβε η τουρκική κυβέρνηση στη συνέχεια.

Μοιραία η σχέση του «ισλαμοδημοκράτη» Ερντογάν και της κυβέρνησής του με το Ισραήλ διολίσθαινε από ένα οριοθετημένο πλαίσιο αμυντικής συνεργασίας σε μια όλο και πιο εκρηκτική αντιπαράθεση. Η βιασύνη της Τουρκίας να επεκτείνει την επιρροή της και να αναβαθμίσει τον ρόλο της προκαλούσε αλλεργία σε μια χώρα που είχε συνηθίσει να μονοπωλεί τη στήριξη των ΗΠΑ στο μεσανατολικό γήπεδο.


Η διατάραξη της ισορροπίας



Οι Ισραηλινοί στρατοκράτες και οι Τούρκοι ομόλογοί τους είχαν στραμμένο το βλέμμα τους τις τελευταίες δεκαετίες στο εσωτερικό τους, όπως κατά κανόνα συμβαίνει με τα στρατιωτικοποιημένα και θεοκρατικά καθεστώτα όταν δεν υπάρχει μια προφανής εξωτερική απειλή: πάνω απ' όλα η εσωτερική ασφάλεια και πρώτη προτεραιότητα η καθυπόταξη κάθε αντίστασης, είτε από τους Κούρδους είτε από τους Παλαιστινίους και το δίκαιο αίτημα των δύο αυτών λαών για ελευθερία και αυτοδιάθεση. Μοναδική τους απάντηση η πολιτική της γενοκτονίας εις βάρος των καταπιεσμένων και κατεχόμενων λαών των χωρών τους.

Το τελευταίο διάστημα όμως πολλά άλλαξαν. Η επιχειρούμενη τουρκική διείσδυση στον αραβικό κόσμο δημιουργούσε όλο και περισσότερες περιπλοκές σε μια ισορροπία χρόνων. Τα τελευταία κρούσματα έδειχναν ότι συσσωρεύεται εύφλεκτη ύλη.

1. Πρώτα ο Ερντογάν, λίγο καιρό μετά τη δολοφονική επιδρομή του Ισραήλ στη Γάζα το φθινόπωρο του 2009, αποκάλεσε το Ισραήλ, εμμέσως, απειλή για την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα. Προγραμματισμένες τουρκοϊσραηλινές στρατιωτικές ασκήσεις ματαιώθηκαν και όλα έδειχναν ότι είναι θέμα χρόνου η άνοδος της «θερμοκρασίας» στις σχέσεις των δύο χωρών.

2. Πριν από λίγες μέρες, με το Ιράν να βιώνει όλο και πιο έντονα τη διεθνή απομόνωση για το ζήτημα της πυρηνικής του τεχνολογίας, μια συμφωνία που επιτέυχθηκε μεταξύ του Ιράν, της Τουρκίας και της Βραζιλίας προβλέπει την ανταλλαγή στην Τουρκία 1.200 κιλών ιρανικού ουρανίου χαμηλού βαθμού εμπλουτισμού (3,5%) έναντι 120 κιλών καυσίμου εμπλουτισμένου κατά 20% που θα δοθεί από τις μεγάλες δυνάμεις για έναν ερευνητικό αντιδραστήρα στην Τεχεράνη.

Η συμφωνία αυτή εξοργίζει και το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, οι οποίες αντιδρούν έντονα στη συμφωνία προδικάζοντας διά της Χίλαρι Κλίντον: 


«Το να κερδίσει χρόνο το Ιράν, το να επιτρέψουμε στο Ιράν να αγνοήσει τη διεθνή ενότητα που υπάρχει όσον αφορά το πυρηνικό του πρόγραμμα, θα κάνει τον κόσμο περισσότερο επικίνδυνο και όχι λιγότερο».

3. Παράλληλα η Τουρκία καλεί το Ισραήλ να άρει τον αποκλεισμό της Γάζας και να επιτρέψει στην ανθρωπιστική βοήθεια να εισέλθει στην αποκλεισμένη παλαιστινιακή περιοχή. Όπως χαρακτηριστικά σημείωσε ο ΥΠΕΞ της γειτονικής μας χώρας Αχμέτ Νταβούτογλου:

«Το να δρούμε με περίσκεψη είναι προτιμότερο από το να προσπαθούμε ήδη να δημιουργήσουμε εντάσεις. Η απαγόρευση στη Γάζα πρέπει να αρθεί. (...) Δεν επιθυμούμε εντάσεις. Πιστεύουμε πως το Ισραήλ θα φερθεί με κοινή λογική απέναντι σε αυτήν την πρωτοβουλία των πολιτών».

Το Ισραήλ δεν έχει διστάσει να δολοφονήσει οποιονδήποτε θεωρεί εμπόδιο στον ασφυκτικό έλεγχο των κατεχόμενων παλαιστινιακών εδαφών, ακόμη κι αν πρόκειται για απλούς ακτιβιστές.

Αυτό δεν αλλάζει ακόμη κι αν πρόκειται για άοπλες γυναίκες, όπως η Αμερικανοεβραία Ρέιτσελ Κόρι, η οποία δολοφονήθηκε στις 16 Μαρτίου 2003, στην Παλαιστίνη, κάτω από τις ερπύστριες μιας γιγαντιαίας μπουλντόζας του ισραηλινού στρατού, ενώ προσπαθούσε, μαζί με μια χούφτα ακτιβιστές, να δημιουργήσει ανθρώπινο τείχος για να μην κατεδαφιστεί το σπίτι μιας φτωχής παλαιστινιακής οικογένειας στο πλαίσιο των σιωνιστικών αντιποίνων.

Ο στρατιώτης - οδηγός της μπουλντόζας την έλιωσε χωρίς δισταγμό όταν στάθηκε μπροστά στο θηριώδες μηχάνημα...

Κατά τον ίδιο φασιστικό τρόπο χθες τα ξημερώματα δεν δίστασε να σφαγιάσει τους επιβάτες της ανθρωπιστικής αποστολής του «στολίσκου της ελευθερίας» και κυρίως του τουρκικού πλοίου Mavi Marmara, αλλά και να συλλάβει όλους τους επιβαίνοντας στα άλλα πλοία της αποστολής, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και πολλοί Έλληνες ακτιβιστές. 


Αμείλικτα ερωτήματα

Είτε από «λάθος», είτε από «εκτροχιασμό» μιας αψιμαχίας είτε, το πιθανότερο, από ψυχρό υπολογισμό, το Ισραήλ, με το νέο αυτό ειδεχθές έγκλημά του, βάζει ένα αμείλικτο ερώτημα στην Τουρκία: Την υποχρεώνει να απαντήσει αν οι διπλωματικοί λεονταρισμοί της προηγούμενης περιόδου μπορούν να έχουν συνέχεια υπό το βάρος του αίματος.

Το παιχνίδι της έντασης και του πολέμου οι σιωνιστές το γνωρίζουν και το έχουν παίξει κατ' επανάληψη, αν και όχι πάντα με επιτυχία, όπως την τελευταία φορά στον Λίβανο. Από την άλλη οι Τούρκοι στρατηγοί έχουν δοκιμαστεί μόνο στο εσωτερικό μέτωπο με το αντάρτικο του ΡΚΚ και, πριν από 36 χρόνια, καταλαμβάνοντας τη μισή Κύπρο σχεδόν εκ του ασφαλούς, με την αμερικάνικη κάλυψη, ύστερα από την προδοσία της ελληνικής χούντας.

Σήμερα τα πράγματα δεν είναι πολύ απλά, με δεδομένο ότι και οι ΗΠΑ, σε περίπτωση («θερμής» ή «ψυχρής») σύγκρουσης των δύο βασικών συμμάχων τους στην περιοχή, έχουν να σταθμίσουν αν θα πριμοδοτήσουν «το τουρκικό μουσουλμανικό κράτος - μοντέλο ή στον ισραηλινό χωροφύλακα», όπως σημειώνει στο εύστοχο χθεσινό του κείμενο ο Σκακιστής.

Την ίδια ώρα το νέο αυτό έγκλημα προκαλεί ένα σοβαρότατο κύμα αποτροπιασμού για τις ισραηλινές μεθόδους ανά τον κόσμο, με προφανή κίνδυνο για το Ισραήλ να επιτύχει το ακριβώς αντίθετο. Η ξεχασμένη απ' όλους Γάζα ίσως ξαναγίνει ένα σύμβολο του αγώνα για ελευθερία, ενώ μια νέα (τρίτη) Ιντιφάντα ίσως δεν είναι πολύ μακριά. 

Από την πλευρά του ο Ερντογάν έχει όχι μόνο να αντιμετωπίσει την άνοδο των κεμαλιστών στις δημοσκοπήσεις στο εσωτερικό της Τουρκίας, αλλά και να διαχειριστεί επωφελώς γι' αυτήν το πλήγμα στην εικόνα του «προστάτη» του μουσουλμανικού κόσμου, την οποία με τόσο κόπο είχε συνθέσει το τελευταίο διάστημα διά της διπλωματικής και επικοινωνιακής οδού. Δύσκολο σταυρόλεξο, με πολλά ενδεχόμενα ανοιχτά...



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου