Οργανωμένο έγκλημα

Από Το Ποντίκι 30.6.2011 (απ' όπου και το σκίτσο του Πέτρου Τσιολάκη)

Του Δημήτρη Καζάκη οικονομολόγου - αναλυτή

Βρέθηκε επιτέλους στο στοιχείο του ο κ. Βενιζέλος. Με τον εφαρμοστικό νόμο για την ίδρυση Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου, επιχειρείται να νομιμοποιηθεί το μεγαλύτερο σκάνδαλο τουλάχιστον της μεταπολεμικής περιόδου στην Ελλάδα. Το γενικευμένο ξεπούλημα της χώρας.

Το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου μοιάζει ιδιαίτερα με το αντίστοιχο Ταμείο που ιδρύθηκε από τον καγκελάριο Κολ για τη μαζική εκποίηση της δημόσιας περιουσίας της προσαρτημένης Γερμανικής Λαϊκής Δημοκρατίας.

Το συγκεκριμένο Ταμείο (Τρόιχαντ) αποτέλεσε ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά και πολιτικά σκάνδαλα της Γερμανίας στα μέσα της δεκαετίας του '90, που παραλίγο να καταβαραθρώσει τον Κολ και το κόμμα του. Ο πρώτος πρόεδρός του δολοφονήθηκε επίσημα από τρομοκρατικό χτύπημα, αλλά ανεπίσημα από το οργανωμένο έγκλημα, το οποίο είχε αναπτύξει στενότατες σχέσεις με το συγκεκριμένο ίδρυμα.


Όταν αυτό διαλύθηκε στα 1995, η τότε πρόεδρός του Μπρόιλερ παραδέχτηκε ότι ειδικά στα προσαρτημένα κρατίδια της άλλοτε ΓΛΔ ήταν «το πλέον μισητό ίδρυμα»!



Το γερμανικό... μοντέλο

Να ποια ήταν τα κατορθώματα του Τρόιχαντ: Στα μέσα του 1990, υπήρχαν στη ΓΛΔ γύρω στα 9.000.000 επαγγελματικά απασχολούμενοι, ανάμεσα στους οποίους 3,5 - 4 εκατομμύρια σε κρατικές επιχειρήσεις, που περιήλθαν στη διαχείριση του Τρόιχαντ. Στα τέλη του 1994, οι ιδιωτικοποιημένες στο μεταξύ επιχειρήσεις απασχολούσαν περί τα 1,4 εκατομμύρια προσωπικό. Σύμφωνα με έρευνες:

● Από τους απολυμένους εργάτες, τεχνικούς και επιστήμονες των επιχειρήσεων, ο ένας στους τέσσερις έμεινε άνεργος, μερικοί συμπεριλήφθηκαν σε προσωρινά μέτρα δημιουργίας εργασιακών σχέσεων και πολλοί – ικανοί ακόμα για δουλειά – αναγκάστηκαν να περάσουν σε μειωμένη σύνταξη.

● Οκτώ χιλιάδες επιχειρήσεις παραδόθηκαν σε προηγούμενους ιδιοκτήτες, ενώ 3.700 επιχειρήσεις διαλύθηκαν με το δικαιολογητικό ότι δεν συνέφερε ο εκσυγχρονισμός τους.

● Οι νέοι ιδιοκτήτες είχαν αναλάβει υποχρέωση να επενδύσουν 142 δισ. μάρκα, που ποτέ δεν τήρησαν.

● Σαράντα δύο χιλιάδες ακίνητα (σε σύνολο 104.000) επιστράφηκαν σε παλιούς ιδιοκτήτες, ενώ 62.000 οικόπεδα πουλήθηκαν κοψοχρονιά. Μαζί με 1.500.000 εκτάρια χωραφιών και λιβαδιών, όπως και 770.000 εκτάρια δασών, καθώς επίσης και η διαχείριση της περιουσίας των επιχειρήσεων εξωτερικού εμπορίου της ΓΛΔ.

● Το Τρόιχαντ έκλεισε με χρέος 270 δισ. μάρκων, που ανέλαβε το ομοσπονδιακό κράτος να πληρώσει.

Σύμφωνα με τον ίδιο τον γερμανικό Τύπο, το Τρόιχαντ υπήρξε το πιο διεφθαρμένο, διαπλεκόμενο ακόμη και με το οργανωμένο έγκλημα, ίδρυμα που υπήρξε ποτέ στο έδαφος της Γερμανίας από την εποχή του χιτλερισμού. Όμως αυτό το γερμανικό μοντέλο είναι που οι «Ιππότες της Αποκαλύψεως» στην Ελλάδα έθεσαν εξαρχής ως πρότυπό τους. Να τι μας έλεγε ένας από τους πρυτάνεις της διατεταγμένης δημοσιογραφίας, ο κ. Πρετεντέρης, στα «Νέα», 16.5:

«Όταν η Γερμανία ενώθηκε ξανά το 1990, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση βρέθηκε με όλα τα σκουπίδια μιας κομμουνιστικής χώρας στα χέρια της. Τι έκανε; Έφτιαξε έναν ανεξάρτητο οργανισμό, την Τρόιχαντανσταλτ, και του ανέθεσε να καθαρίσει το θέμα. Αποτέλεσμα; Γερμανικού τύπου. Μέσα σε τέσσερα χρόνια η Τρόιχαντ αναδιάρθρωσε, πούλησε ή έκλεισε 8.500 κρατικές επιχειρήσεις της Ανατολικής Γερμανίας και παραχώρησε σε ιδιώτες 25 εκατ. στρέμματα γης. Μπορεί να εφαρμοστεί αυτό το μοντέλο και στην Ελλάδα; Από τη στιγμή που είμαστε η τελευταία κομμουνιστική χώρα της Ευρώπης, δεν βλέπω γιατί όχι».

Το θέμα δεν είναι μόνο ότι ο εν λόγω κύριος «ξεχνά» ορισμένες λεπτομέρειες της δράσης του Τρόιχαντ, ούτε βέβαια το γεγονός ότι κατ' αυτόν η Ελλάδα είναι η «τελευταία κομμουνιστική χώρα της Ευρώπης» υπό την εξουσία των δικών του αφεντικών. Αυτό που κάνει εντύπωση είναι το θράσος και η χυδαιότητα.

Αμέσως μετά, λες και πήρε γραμμή από τον Πρετεντέρη, βγήκε και ο Γιούνκερ. Ισχυρότατες πιέσεις για την αυστηρή εφαρμογή των μέτρων που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση ασκούν οι Ευρωπαίοι, σύμφωνα πάλι με τα «Νέα» (23.5). Ο πρόεδρος του Eurogroup Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ζητά να προχωρήσουν αμέσως οι ιδιωτικοποιήσεις, τις οποίες η Ε.Ε. θα παρακολουθεί στενά, «σαν να τις κάναμε εμείς οι ίδιοι», όπως λέει. Επίσης έθεσε το θέμα της διακομματικής συναίνεσης για να προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις.

Συγκεκριμένα, ο Γιούνκερ ζητά από την Ελλάδα να δημιουργηθεί ανεξάρτητο ίδρυμα ιδιωτικοποιήσεων, όπως αυτό που είχε συγκροτηθεί για την ιδιωτικοποίηση της κρατικής περιουσίας της πρώην Ανατολικής Γερμανίας μετά την επανένωση. Όπως είπε μάλιστα στο γερμανικό περιοδικό «Der Spiegel», το ίδρυμα αυτό μπορεί να έχει στελέχη και ξένους ειδικούς.

Κι όπως ήταν φυσικό, ανταποκρίθηκε αμέσως η κυβέρνηση. «Ουσιαστικά αποφασίστηκε η αποσοβιετοποίηση του κράτους και η δημιουργία ενός νέου ισχυρού οικονομικού προτύπου με χαρακτηριστικά του την εξωστρέφεια, τον δυναμισμό και την καινοτομία» τόνισε Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, μιλώντας τη Δευτέρα (24.5) στην ανοιχτή γενική συνέλευση του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος και τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι λήφθηκαν «δύσκολες αλλά κρίσιμες αποφάσεις».

Σκέψεις μεγάλων ανδρών που συναντώνται ή υπόγειες διαδρομές και ταυτίσεις μεγάλων συμφερόντων; Προφανώς το δεύτερο. Έτσι μας προέκυψε το δικό μας Τρόιχαντ, που μπορεί να ονομάζεται Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου, αλλά στη δικαιοδοσία του μπορεί να περιέλθει το σύνολο της δημόσιας περιουσίας με απλή απόφαση υπουργού, με μοναδικό σκοπό την εκποίηση.

Πού θα πάνε οι εισπράξεις από το ξεπούλημα; Μα πού αλλού; Στους δανειστές. Όπως λέει ο ίδιος ο νόμος: «Το προϊόν αξιοποίησης χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την αποπληρωμή του δημοσίου χρέους της χώρας».


Το ελληνικό Τρόιχαντ

Οι μέθοδοι, με βάση τις οποίες θα ξεπουληθεί το Δημόσιο και η χώρα, είναι οι εξής:

1. Η τιτλοποίηση των βασικών χρηματικών ροών του ελληνικού κράτους. Αυτό σημαίνει ότι μια σειρά σταθερών χρηματικών ροών του Δημοσίου (δημόσια έσοδα) θα δεσμευτούν από τράπεζες και αγορές προκειμένου να εκδοθούν ομόλογα που θα βοηθήσουν το κράτος να συνεχίσει να εξυπηρετεί τα δάνειά του. Η τιτλοποίηση αυτή δεν γνωρίζει όρια. Πρακτικά όλα τα πραγματικά και εν δυνάμει έσοδα του Δημοσίου μπορούν να τιτλοποιηθούν.

Για παράδειγμα, μια ιδέα που αρέσει ιδιαίτερα στις αγορές είναι η παλιά σκέψη του υπουργού Οικονομίας των κυβερνήσεων Σημίτη, Νίκου Χριστοδουλάκη, ο οποίος είχε θελήσει να τιτλοποιήσει τα έσοδα από την Ακρόπολη.

Τα πιο σημαντικά αρχαιολογικά και τουριστικά αξιοθέατα της χώρας είναι πρώτα στις λίστες των διεθνών επενδυτών για τέτοιου τύπου συμφωνίες (business deals). Φυσικά σε μια τέτοια περίπτωση μπορεί η τυπική κυριότητα να παραμένει στο ελληνικό Δημόσιο, αλλά ο επενδυτής έχει καθοριστικό λόγο στην αξιοποίηση του τιτλοποιημένου παγίου, ώστε να εισπράξει τουλάχιστον αυτά που του έχουν υποσχεθεί.

2. Η μετοχοποίηση του Δημοσίου, των οργανισμών και των υπηρεσιών του. Αυτό που ζητούν επισταμένα οι συντελεστές του σχεδίου εκποίησης της χώρας είναι όχι μόνο η διάθεση του πακέτου των μετοχών που κατέχει το Δημόσιο, αλλά και η δημιουργία εταιρειών χαρτοφυλακίου στις οποίες θα ανατεθεί η διαχείριση δημόσιων οργανισμών, υποδομών και παρεχομένων υπηρεσιών.

Τυπικό παράδειγμα, η ανακοινωθείσα από την κυβέρνηση εταιρεία χαρτοφυλακίου (holding) που θα αναλάβει τα λιμάνια του Πειραιά, της Ελευσίνας, του Λαυρίου και της Ραφήνας. Οι εταιρείες αυτές διεθνώς στήνονται για δυο λόγους:

♦ Πρώτον, επιτρέπουν την ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης και αξιοποίησης υποδομών, οργανισμών και έργων με μόνη την παραχώρηση ενός πακέτου μετοχών σε ιδιώτες με συμφωνίες συχνά κάτω από το τραπέζι.

♦ Δεύτερον, συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον των πιο κερδοσκοπικών κεφαλαίων διεθνώς, που αποβλέπουν σε μια γρήγορη μπάζα παίζοντας με τη χρηματιστική αξία της επένδυσης και όχι με το όποιο τυχόν επιχειρηματικό κέρδος. Η πράξη έχει αποδείξει ότι οι εταιρείες αυτές, μαζί με τις υπεράκτιες εταιρείες (Offshore), είναι οι καλύτεροι τρόποι ξεπλύματος πολιτικού και μη χρήματος διεθνώς. Ενώ μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε κάθε μορφή επένδυσης.

Στις υπερχρεωμένες χώρες της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής εταιρείες Ηolding, μέσω των οποίων το κράτος εγγυάται τα κέρδη των ιδιωτών επενδυτών, χτίζονται νοσοκομεία, σχολεία, δρόμοι, αεροδρόμια, λιμάνια κ.ο.κ.

Άλλωστε αυτό είναι το περιεχόμενο της στρατηγικής συμφωνίας με την Κίνα, η οποία δεν ήρθε να επενδύσει, ούτε καν σε υποδομές. Ήρθε να εξασφαλίσει διευκολύνσεις σε υπάρχουσες υποδομές – λιμάνια, οδικές μεταφορές, σιδηρόδρομο – προκειμένου να διευκολυνθεί η μεταφορά των εμπορευμάτων της στην καρδιά της ευρωζώνης. Η χώρα με τη συμφωνία αυτή εκχωρεί τις βασικές της υποδομές για να γίνει μεταπράτης της διεθνούς κίνησης εμπορευμάτων.

3. Η εκποίηση της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου, την οποία οι εκτιμήσεις της αγοράς ανεβάζουν στα 280 ή και 300 δισ. ευρώ. Κι εδώ δεν πρόκειται απλώς για κτήρια και εγκαταστάσεις που ανήκουν στο Δημόσιο, αλλά και για το σύνολο της δημόσιας περιουσίας. Εδώ εντάσσεται και η απαίτηση για πώληση των ακατοίκητων νησιών της χώρας, η οποία δεν είναι τωρινή πρόταση.

Αυτός που πρώτος την έθεσε στο τραπέζι ήταν ο Στ. Μάνος ως υπουργός της κυβέρνησης Μητσοτάκη, ο οποίος θεώρησε ότι έτσι όχι μόνο θα εισέρρεαν λεφτά για τους δανειστές, αλλά θα ξεκαθάριζε μια και καλή το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας και των «γκρίζων ζωνών» με την όμορη Τουρκία.

Μια άλλη πρόταση που έχει ήδη πέσει στο τραπέζι και συζητά σοβαρά η αγορά, είναι ο δανεισμός του κράτους με εγγύηση τη δημόσια γη. Στο πακέτο περιλαμβάνονται και προτάσεις αξιοποίησής της με ποικίλους τρόπους, από θεματικά πάρκα μέχρι ιδιωτικά θέρετρα. Σε αυτή την περίπτωση η γη θα δεσμευτεί εξαρχής από τους επενδυτές προς αξιοποίηση μέχρις ότου το κράτος αποπληρώσει τις υποχρεώσεις του.


Fast track υψηλής όχλησης

4. Η εφαρμογή καθεστώτος Fast track για ιδιωτικές επενδύσεις στον ελληνικό χώρο. Αυτό σημαίνει την αξιοποίηση της Ελλάδας για ιδιωτικές επενδύσεις υψηλής όχλησης για το περιβάλλον και την κοινωνία. Πρόκειται για επενδύσεις, των οποίων κανονικά η εθνική νομοθεσία θα απαγόρευε ρητά την υλοποίηση για λόγους δημόσιας υγείας, προστασίας του περιβάλλοντος ή ωμής παραβίασης των ανθρωπίνων και εργατικών δικαιωμάτων.

Η νομοθεσία Fast track ψηφίστηκε ήδη το προηγούμενο καλοκαίρι από την κυβέρνηση Καραμανλή και τη συμπλήρωσε ο περιβόητος κ. Παμπούκης.


Παράκαμψη

Με βάση αυτόν τον νόμο, οι προσφυγές πολιτών αλλά και οι αποφάσεις των δικαστηρίων μπορούν να παρακάμπτονται ως «γραφειοκρατικά εμπόδια» προκειμένου να προχωρήσουν αυτές οι επενδύσεις γρήγορα. Στη διεθνή αγορά σήμερα ακμάζει η έκδοση ομολόγων για την υποστήριξη της βιομηχανίας μεταποίησης πυρηνικών και τοξικών αποβλήτων.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου αλλά και πληροφορίες από την αγορά, η επίσκεψη του Νετανιάχου, πρωθυπουργού του Ισραήλ, συνοδεύτηκε από επιχειρηματικές συμφωνίες που αφορούν και τον τομέα της ενέργειας. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για την εναπόθεση σε ελληνικό έδαφος πυρηνικών και τοξικών αποβλήτων από το Ισραήλ. Οι πληροφορίες λένε ότι οι περιοχές εναπόθεσης προετοιμάζονται ήδη στη Βόρεια Ελλάδα και ειδικότερα στη Μακεδονία και τη Θράκη.


Θα πουλάνε στην Ελλάδα τον πλούτο της

5. Η εκχώρηση των πιο σημαντικών πλουτοπαραγωγικών πόρων της χώρας. Σ' αυτούς εντάσσεται πρώτα και κύρια ο ορυκτός πλούτος. Τον Φεβρουάριο του 2010 στο Λονδίνο έγινε άτυπη σύσκεψη επενδυτών, όπου, σύμφωνα με πληροφορίες, υπήρξε ενδιαφέρον για την ιδιωτική αξιοποίηση των ορυκτών αποθεμάτων της Ελλάδας.

Για τον σκοπό αυτόν προτάθηκε να συσταθούν εταιρείες με έδρα το Μπαχρέιν, τα Αραβικά Εμιράτα κ.α. Αυτού του τύπου τις επενδύσεις προτίθεται να προσελκύσει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Ιδιώτες κερδοσκόπους που θα αναλάβουν να πουλούν στην Ελλάδα τον δικό της φυσικό πλούτο. Αν και το κύριο ενδιαφέρον επικεντρώνεται στα γνωστά, αλλά και στα πιθανά κοιτάσματα υδρογονανθράκων στο Αιγαίο και αλλού.

Ενδιαφέρον γι' αυτά εκδηλώνουν κατά κύριο λόγο αμερικανικές εταιρείες, που θεωρούν ότι σ' αυτό το επίπεδο της διεθνούς τιμής του πετρελαίου, αλλά και στην προοπτική ανόδου της, ακόμη και κοιτάσματα που είχαν εκτιμηθεί παλιότερα ως ασύμφορα προς εκμετάλλευση, σήμερα κρίνονται διαφορετικά.

Αυτό συμβαίνει ήδη με την οργανωμένη παραγωγική αποδυνάμωση της ΔΕΗ, της οποίας η ηλεκτροπαραγωγή έχει υποστεί καθίζηση άνω του 10% τους τελευταίους μήνες. Κάτι που οφείλεται πρώτα και κύρια στη διάλυση της λιγνιτοπαραγωγής. Η Ελλάδα προγραμματίζεται να μετατραπεί σε ενεργειακά εξαρτώμενη χώρα, με τις βασικές υποδομές της ηλεκτροπαραγωγής ιδιωτικοποιημένες.

Ήδη το θέμα των μεγάλων υδροηλεκτρικών εγκαταστάσεων της ΔΕΗ έχει μπει στο τραπέζι της συναλλαγής με ιδιωτικά κυκλώματα. Κάτι που συνδέεται άμεσα και με την ιδιωτικοποίηση του νερού που ετοιμάζει για το 2011 η κυβέρνηση, η οποία βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με μεγάλες πολυεθνικές. Μια από αυτές είναι η γνωστή μας Bechtel, που έχει αφήσει ιστορία με την ιδιωτικοποίηση του νερού στη Λατινική Αμερική.

Φυσικά, επειδή υπάρχουν πολλά μεσιτικά, μαύρο χρήμα, αλλά και πολιτικά ενδιαφερόμενοι για ένα τόσο μεγάλο η ιδιωτικοποίηση θα προχωρήσει μέσα από ενδιάμεσα επιχειρηματικά σχήματα.


Παραχώρηση αιγιαλού

6. Η ιδιωτικοποίηση ολόκληρων περιφερειών της χώρας, όπως συμβαίνει εδώ και χρόνια σε μια σειρά υπερχρεωμένων χωρών της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής, όπου εκχωρείται σε πολυεθνικές ή σε διεθνείς οίκους η διαχείριση και εκμετάλλευση περιοχών ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για την παγκόσμια αγορά.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι στο Σχέδιο Νόμου του Μεσοπρόθεσμου, ειδικά στο Κεφάλαιο Β με τίτλο «Πολεοδομική Ωρίμανση και Επενδυτική Ταυτότητα Δημόσιων Ακινήτων και λοιπές ρυθμίσεις για την αξιοποίηση της Δημόσιας Περιουσίας» δεν προβλέπεται μόνο η κατάργηση κάθε έννοιας περιβαλλοντικής και αρχαιολογικής προστασίας χώρων, μνημείων και περιοχών, αλλά ακόμη και η «Παραχώρηση χρήσης αιγιαλού και παραλίας».

Τα πάντα σε γενικευμένη εκποίηση. Όταν μια χώρα έχει παραδοθεί στο χειρότερο οικονομικό καθεστώς κατοχής στην Ιστορία της, είναι μάλλον αστείο να μιλά κανείς για εθνική κυριαρχία και προάσπιση των συμφερόντων της.