Η κρίση της Παγκοσμιοποίησης, κρίση της Αριστεράς

Από τη Ρήξη Σεπτεμβρίου

Του Γιώργου Καραμπελιά

Η κρίση της ελληνικής κοινωνίας, αλλά και της παγκόσμιας οικονομίας, είναι κατ’ εξοχήν κρίση της παγκοσμιοποίησης και των μηχανισμών της. Δύο υπήρξαν οι κυριότεροι εκφραστές της, οι τραπεζίτες και τα παρελκόμενά τους, ΜΜΕ και Τύπος, καθώς και η διανόηση της... Αριστεράς.

● Για τους πρώτους δεν χρειάζεται να πούμε πολλά σε μια εποχή που, εδώ και είκοσι χρόνια, το τοκογλυφικό κεφάλαιο, μέσω του χρηματιστηρίου, κυριαρχεί πάνω στην «πραγματική οικονομία».

● Για τους δεύτερους ίσως εγερθούν κάποιες ενστάσεις, ιδιαίτερα σε έναν λαό όπως ο ελληνικός, που έχει μάθει να περιβάλλει με φωτοστέφανο τη γνώση και τους φορείς της. Και όταν μάλιστα πρόκειται για τους διανοούμενους της Αριστεράς, που παραδοσιακά, μέχρι πριν από σαράντα χρόνια, ήταν οι διωκόμενοι και απόβλητοι του συστήματος.

Και όμως, μέσα σε τριάντα έξι χρόνια, από την πτώση της δικτατορίας, μεταλλάχθηκαν στον κατ' εξοχήν ιδεολογικό φορέα της παγκοσμιοποίησης. Η διεθνιστική ιδεολογία τους, που υποτιμούσε την πατρίδα και το έθνος υπέρ της «παγκόσμιας κοινότητας» – παρ' ότι στην Κατοχή η Αριστερά υπήρξε υπερασπιστής τους –, μετά την κατάρρευση της Σοβιετίας και με τη συμβολή πολλών ευρωπαϊκών προγραμμάτων και παχυλών αμοιβών, μεταβλήθηκε σε παγκοσμιοποιητική ιδεολογία.

Και αυτό δεν συνέβη μόνο στην Ελλάδα. Αρκεί να δούμε την εξέλιξη τόσων παιδιών του Μάη του '68, από τον Κον Μπεντίτ έως τον Κουσνέρ. Οι Έλληνες διανοούμενοι είναι ούτως ή άλλως παγκοσμιοποιημένοι στην καθημερινότητά τους μεταξύ Βρυξελλών, Παρισίων, Νέας Υόρκης, Βερολίνου... Πόρτο Αλέγκρε, με μερικούς ενδιάμεσους σταθμούς στην Ελλάδα, κατά προτίμηση στο Πήλιο, τη Σαντορίνη ή ακόμα και τη Γαύδο – κάτι σαν τον ΓΑΠ στο λιγότερο ανεγκέφαλο.

Από συνέδριο σε συνέδριο, από φόρουμ σε φόρουμ, σέρνουν τη βαθιά τους «ντροπή να είναι Έλληνες», κομπλεξικοί, μειονεκτικοί, ευρωλιγούρηδες. Γι’ αυτό και η ιδεολογία που παράγουν και αποπνέουν είναι η ιδεολογία της παγκοσμιοποίησης, του πολυπολιτισμού, της άρνησης της ταυτότητάς τους.

Στα πανεπιστήμια όπου ηγεμονεύουν, στις δύο πλατείες όπου συχνάζουν – στα Εξάρχεια όταν είναι ακόμα «μικροί» και στο Κολωνάκι όταν «μπαίνουν στην παραγωγή» –, σε όλα τα μπαρ και θέατρα Κεραμεικού - Ψυρρή - Λαδάδικα, κουβαλούν το κουρασμένο σαρκίο τους, που «δεν αντέχει τους Ελληναράδες» και είναι υπέρ των ανοικτών συνόρων, γιατί επιτέλους βρίσκεις και φτηνές καθαρίστριες.

Προφανώς αυτή η αντίληψη εκφράζεται και στην πολιτική τους διαδρομή. Στα νιάτα τους στην ΚΝΕ, τον Ρήγα, τον αριστερισμό και εσχάτως τους αντεξουσιαστές, είναι η περίοδος Γαύδου - Ίου. «Μπαίνοντας στην παραγωγή», αρχικά στον Συνασπισμό και εσχάτως τον ΣΥΡΙΖΑ – περίοδος Πηλίου. Όταν οι πισίνες γίνονταν μεγαλύτερες, μεταπηδούσαν στο ΠΑΣΟΚ – περίοδος Μυκόνου - Σαντορίνης.

Ωστόσο διατηρούσαν ορισμένες σταθερές στην ιδεολογία τους, άσχετα με τις πιθανές διαφωνίες μεταξύ τους: «Οικουμενισμός, πολυπολιτισμός, αντιεθνικισμός». Γι' αυτό θα υπογράφουν μαζί υπέρ του Σχεδίου Ανάν, του βιβλίου της Ιστορίας της 6ης Δημοτικού, υπέρ της Θάλειας Δραγώνα και υπέρ... του Πατριάρχη και εναντίον του Χριστόδουλου!

Όμως αίφνης ο κόσμος τους αρχίζει να γκρεμίζεται. Αρχίζει η παγκόσμια οικονομική κρίση, ενώ τον Δεκέμβρη του 2008 τα Εξάρχεια υπερφαλαγγίζουν και παίρνουν στο κυνήγι το Κολωνάκι. Ξεκινά η κρίση της «μεσαίας τάξης». Τα πανεπιστήμια που υποδέχονταν τους νεαρούς καριερίστες δεν έχουν πλέον κονδύλια και όλοι οι διδακτορικοί, που είχαν φιλήσει κατουρημένες ποδιές, μένουν μετέωροι. Η ανεργία διογκώνεται.

Όσο για τον πολυπολιτισμό, καλός είναι, αλλά δεν μπορεί οι «βρωμεροί Αφγανοί» να αποκλείουν το θέατρο της Άννας Βαγενά ή να υποχρεώνουν τα in μπαρ του «χώρου», το Guru στην πλατεία Θεάτρου ή το Soul στην Ευριπίδου, να κλείσουν.

● «Κάτι πρέπει να γίνει με το ιστορικό κέντρο της Αθήνας», φωνάζουν οι θαμώνες τους από την Καθημερινή και την Ελευθεροτυπία.

● «Κάτι πρέπει να γίνει» με τις συμμορίες των Νιγηριανών που πουλάνε πρέζα στη Μετσόβου, δίπλα στο Πολυτεχνείο, διακηρύσσουν ομάδες αναρχικών και παίρνουν μέτρα για την εκκαθάριση της πλατείας Εξαρχείων!

Οι καλές μέρες της παγκοσμιοποίησης τελείωσαν αμετακλήτως. Η «ιδεολογία» γίνεται πιο δύσκολη υπόθεση. Και ποιος πληρώνει πολιτικά πρώτος την κρίση; Η «εξεγερμένη» πριν δύο - τρία χρόνια, με το αζημίωτο, χαβιαροαριστερά.

● Κουβέλης, Χατζησωκράτης, Μαργαρίτης επιμένουν στην προσκόλλησή τους στο ΠΑΣΟΚ και την εξουσία και εν τέλει αποχωρούν από τον ΣΥΝ.

● Ο Τσίπρας δεν έχει πού την κεφαλήν κλίναι, πολιορκούμενος και από τον οργισμένο μεγαλοαστό κνίτη - αντιεξουσιαστή Αλαβάνο. Κομφούζιο.

● Και μέσα στη σύγχυση χάνουν και τον απόλυτο έλεγχο της Ελευθεροτυπίας!

Ελπίζουν σε κάποιο θαύμα. Όμως τέτοιο θαύμα δεν θα υπάρξει. Η εποχή της παγκοσμιοποίησης τελείωσε και μαζί της και αυτοί. Οπότε θα αρχίσουν να ενισχύονται ομαδοποιήσεις και αντιλήψεις αντιπαγκοσμιοποιητικές. Μόνο που, για να αποκτήσουν φωνή, δύναμη και ιδεολογική αυτοπεποίθηση, θα χρειαστεί χρόνος. Θα πρέπει εξάλλου να αναθεωρήσουν τις ίδιες τις αυταπάτες τους και τις ιδεολογικές τους προκαταλήψεις. Και επειδή άργησαν πολύ να το κάνουν, θα δυσκολευτούν εξαιρετικά.

Και την πρώτη προκατάληψη που οφείλουν να εγκαταλείψουν είναι πως θα πρέπει να απευθύνονται μόνο στην «Αριστερά», με αποτέλεσμα να μπλέκουν σε έναν κυκεώνα αντιθέσεων και ψευδοαντιπαραθέσεων χωρίς τέλος. Ξεχνώντας πως αυτή η Αριστερά έγινε πανεθνική δύναμη όταν έπαψε να απευθύνεται μόνο στον εαυτό της, δηλαδή στην Κατοχή, που απευθύνθηκε σε όλο τον λαό.

Εμείς, όσοι βρισκόμαστε έξω από αυτό τον χώρο, θα είμαστε εδώ «μαζί με τον λαό», για να χρησιμοποιήσουμε μια τετριμμένη έκφραση, διευρύνοντας διαρκώς το πεδίο της δραστηριότητας και της απεύθυνσής μας, συνομιλώντας πάντα με τα «κοινωνικά υποκείμενα» και όχι με τα κάθε είδους υποκείμενα.