Νόμος είναι το δίκιο του γκαλοπτζή

 
Από Το Κουτί της Πανδώρας (via busy bee)

Του Κώστα Βαξεβάνη

Ο Γεώργιος Οράτιος Γκάλοπ ήταν ένας πολύ έξυπνος άνθρωπος. Ή ίσως απλώς διορατικός. Διενεργώντας επί χρόνια τηλεφωνικές σφυγμομετρήσεις για προτιμήσεις του αγοραστικού κοινού σε προϊόντα, κατάλαβε πολύ γρήγορα πως το ίδιο θα μπορούσε να γίνει και με τις πολιτικές προτιμήσεις. Έτσι καθιέρωσε την πολιτική σφυγμομέτρηση ή, κατά το κοινώς λεγόμενο, το «γκάλοπ».

Η διορατικότητα του Γκάλοπ είναι άγνωστο αν έγκειται στην διαπίστωση πως στην πολιτική μπορούν να εφαρμοστούν οι μέθοδοι έρευνας της αγοράς ή απλώς στην πρόβλεψη πως αργά η γρήγορα η πολιτική μετατρέπεται σε μια τεράστια αγορά. Το 1936 έκανε την πρώτη του επιτυχή πρόβλεψη για την εκλογή του Ρούσβελτ αλλά το 1948 απέτυχε να προβλέψει την εκλογή του Χάρι Τρούμαν.

Οι επαγγελματικοί επίγονοι του Γκάλοπ, έχουν επίσης στο ενεργητικό τους αποτυχίες και επιτυχίες, αλλά τα γκάλοπ αποτελούν πια ένα εργαλείο πολιτικής. Και το μεγάλο ερώτημα είναι: Καταμετρούν τις τάσεις της πολιτικής ή είναι τα ίδια πολιτική;...

Στην κοινωνία, όπως και στην φυσική, υπάρχει η αρχή της ανάδρασης. Τραβώντας για παράδειγμα το καζανάκι της τουαλέτας, ενεργοποιούμε ταυτόχρονα τον μηχανισμό που θα το γεμίσει και πάλι. Δηλαδή ανατροφοδοτούμε το σύστημα. 

Αυτή η ανατροφοδότηση λειτουργεί και στην πολιτική. Δεν είναι το μόνο στοιχείο που κάνει την πολιτική να μοιάζει με τουαλέτα, αλλά ας μείνουμε σε αυτή μόνο. Η φήμη μπορεί να παίξει τον ρόλο της βαλβίδας που αδειάζει και γεμίζει το καζανάκι της πολιτικής. Και αν αυτή η φήμη έχει όλα τα στοιχεία μιας επιστημονικής σφυγμομέτρησης, τότε μιλάμε για ένα σύγχρονο καζανάκι.

Η παρουσίαση κάποιου υποψήφιου ή κόμματος ως αποδεκτού από ένα γκάλοπ μπορεί πολύ εύκολα να τον καταστήσει αποδεκτό. Όπως η φήμη πως χιλιάδες άνθρωποι μαζεύονται στο Σύνταγμα μπορεί πραγματικά να μαζέψει χιλιάδες περίεργους στο Σύνταγμα. Οι διενεργούντες τα γκάλοπ βέβαια έχουν να αντιτάξουν πως οι σφυγμομετρήσεις τους γίνονται με επιστημονικά κριτήρια. Όπως κάνουν και αυτοί που μετρούν τις τηλεθεάσεις. Αλλά και εδώ υπάρχουν διάφορα αντεπιχειρήματα για τον τρόπο που διατυπώνονται τα ερωτήματα και τις απαντήσεις που παίρνονται.

Αν πιστέψουμε τα γκάλοπ των προηγούμενων ετών, ο Σημίτης ήταν ο πιο ικανός για αρχηγός της Ν.Δ. και ο Καραμανλής ο καταλληλότερος για πρωθυπουργός. Και για τα δύο έχουν αποφανθεί η ζωή, οι ψηφοφόροι και σίγουρα η Ιστορία.

Ποιος αλήθεια είναι ο λόγος που μπαίνει το ερώτημα χωρίς πρακτικό αντίκρισμα στα γκάλοπ «Ποιος είναι ο καταλληλότερος πρωθυπουργός», αφού πρωθυπουργός θα είναι ο αρχηγός του πρώτου κόμματος; Τι θα πει παράσταση νίκης; Ο νεοδημοκράτης οπαδός της Ντόρας, παρότι ψηφίζει Ν.Δ., θα έλεγε ποτέ πως ο Σαμαράς είναι καλύτερος για πρωθυπουργός; Μάλλον όχι. Τυχαίο το ερώτημα; Δεν νομίζω.

Αυτές τις ημέρες λοιπόν, οι δημοσκόπου βγήκαν παγανιά. Πριν ανακοινωθούν οι υποψήφιοι, προκρίνουν τους επικρατέστερους. Πριν διατυπώσουν απόψεις, πριν ξεδιπλώσουν πολιτική. Όχι με εσωκομματικά γκάλοπ, αλλά με δημοσιευμένα.

Μου δίνουν την εντύπωση πως πατάνε τη βαλβίδα στο καζανάκι της πολιτικής, την οποία πραγματικά αντιλαμβάνονται σαν τουαλέτα. Και οι πολιτικοί δέχονται να είναι κάτι σαν το Harpic στο σύστημα του επικοινωνιακού καμπινέ. Ξεπλένουν τα πάντα, με το επιχείρημα των υποψηφίων της λαϊκής αποδοχής που προέκυψε από τα γκάλοπ. Τότε γιατί χρειάζονται οι ίδιοι; Γιατί χρειάζεται η πολιτική;

Ζούμε σε μια χώρα που θεοποίησε τον λαϊκισμό και προσκύνησε την επικοινωνιακή δημοκρατία. Αντικαταστήσαμε τους γεωργούς, τους κτηνοτρόφους, όσους παράγουν, με DJ, υπεύθυνους δημοσίων σχέσεων, μεταπράτες και μεταπωλητές. Ίσως είναι καιρός να αντιταχθούμε στην αντικατάσταση της πολιτικής από την δημοσκόπηση. Και αυτό με απλά λόγια λέγεται χειραγώγηση...