Στο χείλος του γκρεμού

Κόντρα ΔΝΤ, Ε.Ε., ΕΚΤ και Budesbank προκαλεί τριγμούς στην Ευρωζώνη. Φόβοι για τερματισμό της βοήθειας

Από τη SofokleousIn

Του Χρήστου Φράγκου

Απρόσμενη τροπή λαμβάνουν η ευρωπαϊκή κρίση χρέους και η πολιτική κατάσταση στην Ευρωζώνη. Τις τελευταίες 24 ώρες μπαράζ δημοσιευμάτων και δηλώσεων από σημαίνοντα στελέχη της επενδυτικής κοινότητας και κορυφαίους πολιτικούς και οικονομικούς παράγοντες αποκαλύπτουν σφοδρή ρήξη και κόντρα στα διεθνή φόρα. Πολιτικές και επιχειρηματικές συγκρούσεις που μέχρι τώρα υπέβοσκαν ή εξελίσσονταν στο παρασκήνιο εκδηλώνονται προκαλώντας ανασφάλεια και πυροδοτώντας νέο κύκλο εξελίξεων.


Νέα έκθεση, που κυκλοφορεί τόσο στις Βρυξέλλες όσο και στην Ουάσιγκτον, με άγνωστο συντάκτη, περιγράφει τις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί και δίνει την αίσθηση γενικευμένης κόντρας οργανισμών και πολιτικών στη ράχη του προβλήματος. Τα νέα δεδομένα ανοίγουν πλέον το θέμα αποχώρησης του ΔΝΤ από τις προσπάθειες διάσωσης της Ευρωζώνης και κατ’ επέκταση και της Ελλάδας.

Μια τέτοια κίνηση θα είχε άμεσο αποτέλεσμα τον εκτροχιασμό της χώρας μας και την επιδείνωση των συνθηκών σε ολόκληρη την Ευρώπη. Τα σενάρια που βρίσκονται υπό συζήτηση είναι πολλά, η διαπίστωση όμως ότι δεν μπορεί να συνεχιστεί το παιχνίδι της αναβλητικότητας θα αποτελέσει εφαλτήριο εξελίξεων.

Αφορμή για όλα αυτά είναι η απαίτηση πλέον τεράστιων κεφαλαίων για τη διευθέτηση της κρίσης, χωρίς όμως να υπάρχει η δυνατότητα άντλησής τους από τις αγορές και χωρίς πρόθεση διακρατικού δανεισμού. Οι διακρατικές πόρτες ρευστότητας παραμένουν κλειστές λόγω της υψηλής επικινδυνότητας, της έλλειψης πολιτικής βούλησης και της αδυναμίας συμφωνίας στα αίτια και τη λύση του προβλήματος.

Τα οικονομικά μοντέλα που «τρέχουν» κορυφαίες τράπεζες και οργανισμοί δείχνουν πως ή Ευρωπαϊκή Ένωση τείνει σε διαχωρισμό και Ε.Ε. δύο ταχυτήτων ενώ έχει χαρακτηριστικά συστημικής κρίσης χρέους και στασιμοπληθωρισμού με ταυτόχρονη και ανακυκλούμενη παγίδα ρευστότητας.

Η απόρρητη έκθεση επισημαίνει ότι οι υπερχρεωμένες χώρες θα αποτύχουν στην εφαρμογή των απαραίτητων μέτρων και μεταρρυθμίσεων ή ακόμα και αν τα επιβάλλουν δεν θα καταφέρουν να πιάσουν τους στόχους, λόγω της καταρρέουσας ζήτησης.

Οι συντάκτες της έκθεσης υποστηρίζουν πως σε κάθε περίπτωση το χρέος θα αυξηθεί τόσο ποσοτικά όσο και ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, οδηγώντας σε όξυνση του χάσματος ανταγωνιστικότητας των περιφερειακών χωρών με τη Γερμανία.


Τα καμπανάκια

Ο δείκτης οικονομικής δραστηριότητας του Brookings Institute και των Financial Times δείχνει ότι η παγκόσμια οικονομία παραμένει στην εντατική και διασωληνωμένη, όπως άλλωστε έχει επισημάνει σε αρκετές ομιλίες τελευταία η Κριστίν Λαγκάρντ.

Παράλληλα, πεπεισμένος ότι «η Ελλάδα θα χρειαστεί κι άλλα χρήματα» εμφανίζεται ο επικεφαλής οικονομολόγος της UBS Αντρέας Χέφερτ, ο οποίος δεν αποκλείει έξοδο της χώρας από την Ευρωζώνη, γεγονός που εκτιμά ότι θα οδηγούσε, πιθανότατα, στην έξοδο και άλλες χώρες.

Εκτός τόπου και χρόνου βρίσκονται οι Ευρωπαϊκές αρχές και οι μηχανισμοί αντιμετώπισης κρίσεων της Ευρωζώνης, σύμφωνα με τον Τζορτζ Σόρος. Ο μεγαλοεπενδυτής σε ομιλία του επισημαίνει ότι η Ε.Ε., η ΕΚΤ και η Ευρωζώνη είχαν προετοιμαστεί για να αντιμετωπίσουν δημοσιονομικό σοκ και κρίση χρέους, ενώ στην πραγματικότητα η μόνη περίπτωση που ταιριάζει σε αυτά τα κριτήρια είναι η Ελλάδα.

Σύμφωνα με τον Σόρος οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες αντιμετώπιζαν τραπεζικές κρίσεις οι οποίες δεν αντιμετωπίστηκαν στο βαθμό και με την πρακτική που επιβάλλεται. Η κρίση αυτή μετεξελίχθηκε σε κρίση ισοζυγίου πληρωμών. Οι αρχές δεν αντιλήφθηκαν εγκαίρως την υφή και το μέγεθος του προβλήματος και δεν κατάφεραν να διαμορφώσουν ούτε τις συνθήκες για τη λύση του. Σύμφωνα με το μεγαλοεπενδυτή, το μόνο που έκαναν ήταν να αγοράσουν χρόνο.


Οι αντιδράσεις

Αναγνωρίζοντας τον κίνδυνο διάσπασης της Ευρωζώνης ή δημιουργίας ευρώ δυο ταχυτήτων η κεντρική τράπεζα της Γερμανίας, η Bundesbank, εφαρμόζει σχέδιο περιορισμού της ρευστότητας στο σύστημα κοντράροντας την επίσημη πολιτική της ΕΚΤ, του Μάριο Ντράγκι, για αύξηση των κεφαλαίων προς ανακούφιση του τραπεζικού συστήματος.

Οι διαφορετικοί χειρισμοί οδηγούν σε διόγκωση των προβλημάτων, προκαλούν ανασφάλεια στις χρηματαγορές και οδηγούν σε νέα πολυεπίπεδα σοκ.

Η Fed έχει εγκαίρως απαντήσει στα κελεύσματα για βοήθεια ότι δεν μπορεί και δεν πρόκειται να σώσει την Ευρωζώνη, δίνοντας το στίγμα ότι θα συμμετάσχει σε κοινές προσπάθειες, αλλά δεν θα τυπώσει δολάρια για να στηρίξει το ευρώ.


Η απειλή της Ισπανίας

Η κεντρική τράπεζα της Ισπανίας επιδιώκει τώρα να απευθυνθεί – με καθυστέρηση – στα προβλήματα του τραπεζικού συστήματος λαμβάνοντας συχνά αντικρουόμενες πρωτοβουλίες που προκαλούν σύγχυση.

Ενώ η κρίση βρίσκεται σε έξαρση στην Ισπανία η κυβέρνηση καλείται να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που απορρέουν από την κάμψη της δημοτικότητας του πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι.

Η δημοτικότητα του Ισπανού πρωθυπουργού σημείωσε σημαντική πτώση τον Απρίλιο, αφού η κυβέρνησή του ανήγγειλε μέτρα μείωσης των δαπανών, αλλά και μεταρρυθμίσεις στους τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης με στόχο η χώρα να αντιμετωπίσει την κρίση χρέους.

Δημοσκόπηση της Metroscopia, η οποία δημοσιεύεται κάθε μήνα στην εφημερίδα El Pais, δείχνει για πρώτη φορά τα αρνητικά αισθήματα των Ισπανών απέναντι στην κεντροδεξιά κυβέρνησή τους, η οποία κέρδισε με μεγάλη διαφορά τις εκλογές του Νοεμβρίου.

Σύμφωνα με την έρευνα, που διενεργήθηκε στις 11 και 12 Απριλίου, αν οι εκλογές γίνονταν τώρα, το Λαϊκό Κόμμα του Ραχόι θα κέρδιζε το 38,1% των ψήφων, ποσοστό χαμηλότερο σε σχέση με το 46,3% που εμφανιζόταν να κερδίζει τον προηγούμενο μήνα και σε σχέση με το 44,6% που είχε κερδίσει στις εκλογές του Νοεμβρίου.


Η Ελλάδα

Παρωνυχίδα φαίνεται το ελληνικό πρόβλημα μπροστά σε αυτό τον κυκεώνα αλλαγών και προβλημάτων που αποκαλύπτονται σε καθημερινή βάση παγκοσμίως.

Οι επερχόμενες εκλογές και η αποδυνάμωση των δυο μεγάλων κομμάτων ίσως αποτελεί πυροκροτητή νέων αλλαγών στο σκηνικό. Η «μίνι» πολιτική αστάθεια στην οποία ενδεχομένως να οδηγηθεί η Ελλάδα δεν αποκλείεται να οδηγήσει την Ευρώπη σε αποφάσεις που θα ανατρέψουν το status quo δημιουργώντας συνθήκες λύσης.


Το πείραμα της Κύπρου

Το SofokleousIn αποκάλυψε τη Μ. Πέμπτη την ύπαρξη σεναρίου - σχεδίου για αυτόκλητη παρέμβαση του ΔΝΤ στην Κύπρο στο πλαίσιο προσπαθειών «ασκήσεων επί χάρτου» για την αντιμετώπιση κρίσεων όταν δεν υπάρχει πολιτική βούληση. Στο σχετικό δημοσίευμα με τίτλο «Το ΔΝΤ σε ρόλο ΝΑΤΟ στην Κύπρο (;)» το SofokleousIn έγραφε:

«Η περίπτωση της Κύπρου φαίνεται ότι κινείται πολύ κοντά στις περιγραφές και πληροί τις προδιαγραφές για μια τέτοιου είδους επέμβαση. Η πρόθεση του ΔΝΤ να ενεργήσει αυτόκλητα και σε συνεννόηση μόνο με την κυβέρνηση της χώρας που θα βρεθεί σε δίνη είναι γνωστή στις Βρυξέλλες και τη Φρανκφούρτη. Οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών εκτιμούν ότι η Κριστίν Λαγκάρντ θα επιμείνει σε λύση στο πλαίσιο της Ευρώπης με την υποστήριξη του ΔΝΤ».