Η ελληνική κοινωνική επανάσταση

Από Το Βήμα

Του Αντώνη Καρακούση

Το 1848 έχει μείνει στην Ιστορία ως η χρονιά της πρώτης και μόνης, έως τώρα, παγκόσμιας λαϊκής επανάστασης, η οποία μεταδόθηκε με πρωτοφανή ταχύτητα σε ολόκληρη την Ευρώπη, σαρώνοντας, σε διάστημα ολίγων εβδομάδων, ανακτοβούλια και φεουδαρχικά καθεστώτα αιώνων.

Επρόκειτο, σύμφωνα με τους ιστορικούς, για την επανάσταση του φτωχού λαού, των καταδυναστευόμενων εργατών στην αυγή της βιομηχανικής εποχής και στην πρώτη της φάση υποστηρίχθηκε από την ανερχόμενη αστική τάξη και την καταπιεσμένη αγροτιά, που ζούσε ακόμη τότε υπό το καθεστώς της δουλοπαροικίας.


Προοίμιό της αποτέλεσε η έκδοση από τον Καρλ Μαρξ, την ίδια χρονιά, του Κομμουνιστικού Μανιφέστου. Και ορίσθηκε από ένα πρωτοφανές και μοναδικό κύμα απελευθέρωσης.


Ωστόσο, εκείνη η πρώτη παγκόσμια επανάσταση έσβησε τόσο γρήγορα όσο γρήγορα μεταδόθηκε. Παρ' ότι γκρέμισε στο πέρασμά της τους πάντες και τα πάντα, μέσα σε λίγους μήνες έχασε τη δυναμική της και χάθηκε επειδή δεν μπόρεσε να ταιριάξει τα συμφέροντα μεταξύ των ανερχόμενων κοινωνικών τάξεων.

Η ανερχόμενη αστική τάξη, των εμπόρων, των μικρών παραγωγών, όπως και οι ενδιάμεσες ομάδες των τεχνιτών, των εξειδικευμένων εργατών, των επιστημόνων, αλλά και των αγροτών δεν άντεξαν τη διαταραχή και το χάος της εξέγερσης.

Προτίμησαν, από ένα σημείο και πέρα, τον ομαλό βίο, επέλεξαν την ευνομία και την ευταξία, από την προσδοκία ενός αβέβαιου μέλλοντος.

Κάπως έτσι οι επαναστατημένοι εργάτες ξέμειναν μόνοι, χωρίς συμμάχους, χωρίς υποστήριξη, χωρίς βοήθειες και έχασαν ολοκληρωτικά σε σύντομο χρόνο.

Η επανάσταση χάθηκε βεβαίως, τα βασίλεια αναστήθηκαν, αλλά είναι αλήθεια πως ο κόσμος έκτοτε άλλαξε ολοκληρωτικά, η ιστορία κινήθηκε, τις συγκρούσεις διαδέχθηκε ένα κύμα πρωτοφανούς προόδου, ανόρθωσης, ανάπτυξης και ανοικοδόμησης, η ίδια η ζωή απέκτησε άλλη αξία, άλλο περιεχόμενο.

Η επανάσταση χάθηκε, αλλά το αποτύπωμά της έμεινε βαθύ και ήταν αυτό που όρισε τα πράγματα στη συνέχεια.

Τηρουμένων των αναλογιών κάτι αντίστοιχο συμβαίνει τώρα, εδώ σε μας. Ο φτωχός ελληνικός λαός επαναστάτησε, εξεγέρθηκε κατά των κομμάτων και των δυνάμεων που διαφέντευαν επί δεκαετίες τη ζωή του.

Αμφισβήτησε και αμφισβητεί τις μέχρι πρότινος κυρίαρχες πολιτικές και οικονομικές δυνάμεις, διαδήλωσε, συγκρούσθηκε και έδωσε ψήφο τιμωρίας στις 6 Μαΐου. Και τώρα ταλαντεύεται ανάμεσα στην προσδοκία ενός αβέβαιου μέλλοντος και στον φόβο μην χάσει και τα λίγα που του απόμειναν.

Από τη μια ελπίζει μήπως κι αλλάξουν τα πράγματα και από την άλλη φοβάται μην χαθεί ο έλεγχος και επικρατήσουν η απόλυτη αταξία και το χάος. Επιδρούν και θα επιδράσουν προς τις δύο αντίρροπες κατευθύνσεις γεγονότα και γεγονότα. Τα επεισόδια των τελευταίων ημερών είναι χαρακτηριστικά και αρκούντως αποκαλυπτικά.

Αυτή τη στιγμή, η ταλάντευση κορυφώνεται και αναγκαστικά η πλάστιγγα θα γείρει είτε από εδώ, είτε από κει.

Ό,τι κι αν γίνει, πάντως, ένα είναι βέβαιο: Η ζωή μας άλλαξε οριστικά και αμετάκλητα και ο κόσμος μας επίσης. Οι αρχές και οι αξίες μας θα επαναδιατυπωθούν, τα μέτρα και τα σταθμά θα επανακαθορισθούν, η κοινωνία θα βρει καινούργιο βηματισμό και η χώρα θα τραβήξει μπροστά έτσι κι αλλιώς.